Lợi ích của phương pháp giảng dạy tích cực

08:19 18/11/2019

• Đảng Cộng sản Việt Nam kiểm soát quyền lực trong công tác cán bộ
• Cán bộ nữ tham gia hoạt động lãnh đạo, quản lý - Những vấn đề đặt ra hiện nay
• Cuộc đời và sự nghiệp vị lãnh tụ kính yêu của dân tộc Việt Nam

 Phương pháp giảng dạy tích cực hay còn gọi là phương pháp giáo dục chủ động, phương pháp sư phạm hiện đại… là những phương pháp, cách thức, kỹ thuật khác nhau giúp cho giờ học trở nên sinh động và hấp dẫn, tạo cơ hội cho người học được làm việc một cách chủ động và sáng tạo.

Vậy người dạy và người học sẽ nhận được lợi ích gì khi áp dụng các phương pháp giảng dạy tích cực?

Thứ nhất, lợi ích đối với người dạy

Khi áp dụng các phương pháp giảng dạy tích cực, giờ giảng của mỗi giảng viên sẽ trở nên sinh động, hấp dẫn và có ý nghĩa. Tuy người học là đối tượng trung tâm nhưng vai trò và uy tín của người giảng viên lại được đề cao. Bên cạch đó, khả năng chuyên môn của giảng viên sẽ tăng lên dưới sự đòi hỏi và áp lực “liên tục cập nhật” nội dung và kiến thức cho từng giờ giảng nhằm đáp ứng các câu hỏi của người học trong thời đại thông tin rộng mở.

Giảng viên phải luôn đổi mới nội dung bài giảng cũng như phong cách đứng lớp. Chỉ khi duy trì tinh thần “không ngừng đổi mới” này, người dạy mới có thể giữ tâm trí cởi mở để học thêm nhiều kiến thức và kinh nghiệm thực tế từ học viên. Nhờ đó, mối quan hệ giữa giảng viên và học viên sẽ trở nên gần gũi, tốt đẹp thông qua việc cùng nhau giải quyết các tình huống liên quan đến nội dung bài học và công việc của học viên.

Thứ hai, lợi ích đối với người học

Khi giảng viên dạy học bằng phương pháp giảng dạy tích cực, học viên sẽ cảm thấy họ “được học” mà không là “bị học”. Học viên được chia sẻ những kiến thức và kinh nghiệm của mình, đồng thời được bổ sung những kiến thức và kinh nghiệm chưa biết từ giảng viên và các bạn học viên trong lớp. Nhờ đó, họ sẽ cảm thấy hạnh phúc khi được học, được sáng tạo, được thể hiện, được thực hành. Học theo hướng tích cực giúp người học ghi nhớ sâu các kiến thức quan trọng và tăng khả năng ứng dụng vào thực tế gấp nhiều lần so với cách học thụ động một chiều.

Dạy học bằng phương pháp giảng dạy tích cực nghĩa là tìm mọi cách giúp người học nắm quyền chủ động trong việc học, cho họ cơ hội được làm việc, được khám phá tiềm năng của chính mình. Giảng viên cần giúp học viên có được sự tư tin, có trách nhiệm với bản thân để từ đó chia sẻ trách nhiệm với cộng đồng.

Charles Handy - nhà triết lý kinh doanh nổi tiếng người Anh - đã nói: “Để làm chủ tương lai của bản thân, chúng ta cần phải tự tin và tin tưởng vào giá trị của chính mình. Đó là điều mà các trường học nên dạy cho mọi người”. Để học viên có được sự tự tin và tin tưởng vào giá trị của chính mình, họ cần được học theo phương pháp chủ động. Chỉ khi người học chủ động tự khám phá kiến thức, tự học hỏi, tự thực hành và tự bổ sung hiểu biết cho nhau thì kiến thức họ học được mới trở thành tri thức của bản thân, mới chuyển thành hành động và thói quen hàng ngày của họ.

Mối quan hệ giữa giảng viên và học viên trong việc dạy và học

Với cách dạy giảng viên đọc - học viên chép thì kiến thức của giảng viên có thể trở thành kiến thức của học viên không khi giảng viên giữ vai trò trung tâm, phụ trách rót kiến thức vào người học? Chắc chắn là không nhiều.

Theo kết quả của nhiều nghiên cứu khoa học về giáo dục thì cách dạy đọc - chép chỉ giúp người học tiếp thu tối đa 10% - 20% kiến thức. Còn khi áp dựng phương pháp giảng dạy tích cực, học viên giữ vai trò trung tâm, giảng viên chỉ đóng vai trò hướng dẫn và giúp đỡ. Học viên chủ động tìm kiếm tri thức và có thể thu nhận kiến thức không chỉ từ giảng viên mà còn từ rất nhiều nguồn khác nhau.

Như vậy, vai trò của giảng viên có giảm đi không? Xin khẳng định ngay là không. Ngược lại, vai trò của giảng viên ngày càng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết vì giữa biển thông tin mênh mông, học viên cần phải có sự hỗ trợ của giảng viên để gạn lọc những kiến thức cần thiết phục vụ việc thi và vận dụng vào công việc và cuộc sống.

Tóm lại, sự thay đổi này đòi hỏi chúng ta phải thay đổi cách dạy và học như thế nào? Với người học, cần hiểu rõ mình là ai và mình muốn trở thành người như thế nào; đồng thời nhận thức rõ đâu là kiến thức mình muốn học. Với người dạy, cần phải có ý thức tự mình phấn đấu và tu dưỡng mỗi ngày, không ngừng học hỏi và sáng tạo nhiều hơn./.

Trần Kim Hoàng - Khoa Nhà nước và Pháp luật