Vận dụng học thuyết Mác – Lênin về xây dựng giai cấp công nhân vào xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay

04:31 31/08/2024

• Nâng cao hiệu quả hoạt động xúc tiến thương mại và đầu tư trên địa bàn tỉnh An Giang trong thời gian tới
• Tính tất yếu của bảo đảm quyền con người trong xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam hiện nay
• Đảng Cộng sản Việt Nam kiểm soát quyền lực trong công tác cán bộ

                                                      CN. Trần Vũ Minh

Giảng viên Khoa Xây Dựng Đảng

 

1. Đặt vấn đề

Chủ trương đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế thời gian qua, Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu to lớn, đặc biệt là trong lĩnh vực công nghiệp và dịch vụ. Tuy nhiên, trong bối cảnh tình hình thế giới và trong nước có những diễn biến phức tạp, khó lường; thuận lợi, thời cơ với khó khăn, thách thức đan xen , đặt ra nhiều vấn đề mới, cấp bách đối với công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, nhất là phát triển kinh tế, xã hội đưa Việt Nam sớm trở thành nước phát triển theo hướng công nghiệp hiện đại. Với mục tiêu trên Việt Nam cần tập trung xây dựng và phát triển giai cấp công nhân xứng tầm với sứ mệnh giai cấp công nhân hiện nay. Muốn vậy hơn bao giờ hết giai cấp công nhân Việt Nam phải thấm nhuần Chủ nghĩa Mác – Lênin - ngọn đuốc soi đường cho công cuộc xây dựng và phát triển giai cấp công nhân hiện nay.

2. Nội dung nghiên cứu

2.1. Học thuyết Mác-Lênin về xây dựng giai cấp công nhân

Chủ nghĩa Mác - Lênin với hệ thống quan điểm và học thuyết khoa học về con đường giải phóng giai cấp vô sản, giải phóng nhân dân lao động khỏi chế độ áp bức, bóc lột bất công, tiến tới thực hiện sự nghiệp giải phóng con người, Học thuyết đã phân tích đúng bản chất của chủ nghĩa tư bản và đồng thời chỉ ra sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân trong lịch sử.

Theo học thuyết Mác – Lênin: quá trình phát triển xã hội loài người, nhất là từ khi xuất hiện các giai cấp và đấu tranh giai cấp, quần chúng lao động luôn luôn mơ ước được sống trong một xã hội bình đẳng, công bằng, có cuộc sống ấm no, tự do và hạnh phúc. Những tư tưởng tiến bộ, nhân đạo của học thuyết được hình thành và phát triển trong lịch sử nhân loại đã chỉ ra giai cấp công nhân phải làm cuộc đấu tranh để thoát khỏi ách áp bức, bất công do chủ nghĩa tư bản đem lại mà thực tiễn đã chứng minh qua các phong trào đấu tranh của giai cấp công nhân ở nhiều nước Tây Âu, nhất là nước Anh. Các phong trào đấu tranh của giai cấp công nhân lúc bấy giờ ngày càng lan rộng, phát triển từ tự phát tới tự giác, từ đấu tranh kinh tế tới đấu tranh chính trị. Từ đó đặt ra yêu cầu phải có lý luận khoa học và cách mạng dẫn dắt, soi đường cho phong trào cách mạng của giai cấp vô sản. Học thuyết Mác - Lênin đã đáp ứng yêu cầu cấp thiết đó. Đây là Học thuyết duy nhất nêu lên mục tiêu chung là giải phóng giai cấp, giải phóng xã hội, giải phóng con người và chỉ ra quần chúng nhân dân là người sáng tạo ra lịch sử; cách mạng là sự nghiệp của quần chúng.

Học thuyết Mác - Lênin khẳng định giai cấp công nhân là giai cấp cách mạng triệt để nhất trong cuộc đấu tranh xóa bỏ áp bức, bất công và tình trạng người bóc lột người. Từ đó Học thuyết trở thành hệ tư tưởng của giai cấp công nhân, là vũ khí lý luận sắc bén của giai cấp công nhân trong cuộc đấu tranh giải phóng giai cấp mình, giải phóng xã hội và giải phóng con người.

Học thuyết Mác - Lênin đã chỉ ra những nguyên tắc, phương châm hành động cơ bản nhất để giai cấp công nhân, thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp mình như:

Phải thống nhất nhận thức lý luận về sứ mệnh lịch sử thế giới của giai cấp công nhân “... lịch sử của cuộc đấu tranh giai cấp đó hiện nay đã phát triển tới giai đoạn trong đó giai cấp bị bóc lột và bị áp bức, tức là giai cấp vô sản, không còn có thể tự giải phóng khỏi ách của giai cấp bóc lột và áp bức mình, tức là giai cấp tư sản, nếu không đồng thời và vĩnh viễn giải phóng toàn xã hội khỏi ách bóc lột, áp bức, khỏi sự phân chia giai cấp và đấu tranh giai cấp”[1]. “… Quốc tế cộng sản còn phải xác định và chứng minh trên lý luận cho một nguyên tắc là: với sự giúp đỡ của giai cấp vô sản các nước tiên tiến, các nước lạc hậu có thể tiến tới chế độ xô-viết, và qua những giai đoạn phát triển nhất định, tiến tới chủ nghĩa cộng sản, không phải trãi qua giai đoạn phát triển tư bản chủ nghĩa”[2].

Phải thống nhất tư tưởng của giai cấp công nhân. Mác khẳng định: “Sự thống trị của tư bản là có tính chất quốc tế. Chính vì thế, cuộc đấu tranh của công nhân ở tất cả các nước để tự giải phóng, chỉ có thể thành công được, nếu công nhân cùng nhau đấu tranh chống lại tư bản quốc tế”[3].

Phải thống nhất về mục tiêu quốc tế của giai cấp công nhân với việc họ trở thành giai cấp đại biểu cho lợi ích của dân tộc  “Nói chung, công nghiệp lớn tạo ra ở khắp nơi những quan hệ như nhau giữa các giai cấp xã hội và do đó xóa bỏ tính chất riêng biệt của những dân tộc khác nhau. Và sau hết, trong khi giai cấp tư sản của mỗi dân tộc còn duy trì những lợi ích dân tộc riêng biệt thì công nghiệp lớn lại tạo ra một giai cấp cùng có những lợi ích như nhau trong tất cả các dân tộc, một giai cấp không còn tính riêng biệt dân tộc nữa...”[4].  

Phải thống nhất phối hợp hành động cách mạng của giai cấp công nhân ở các nước trên toàn thế giới “Cuộc đấu tranh của giai cấp vô sản chống lại giai cấp tư sản, dù về mặt nội dung, không phải là một cuộc đấu tranh dân tộc, nhưng lúc đầu lại mang hình thức đấu tranh dân tộc. Đương nhiên là trước hết, giai cấp vô sản mỗi nước phải thanh toán xong giai cấp tư sản nước mình đã”[5].

2.2. Vận dụng học thuyết Mác-Lênin vào xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay

  Ngày nay, trong bối cảnh cách mạnh công nghiệp lần thứ 4 cùng sự biến động phức tạp, khó lường của tình hình quốc tế thì càng khẳng định, sứ mệnh lịch sử thế giới thực chất là sự nghiệp của một giai cấp đại biểu cho một phương thức sản xuất tiên tiến (giai cấp công nhân), đại diện cho tiến bộ xã hội để xác lập một hình thái kinh tế - xã hội mới, thay thế cho hình thái cũ đã lỗi thời. Nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân chính là những nhiệm vụ mà giai cấp công nhân cần phải thực hiện với tư cách là giai cấp tiên phong, là lực lượng đi đầu trong cuộc cách mạng xác lập hình thái kinh tế - xã hội Cộng sản chủ nghĩa được thể hiện toàn diện trên các lĩnh vực chủ yếu của đời sống xã hội.

Là nhân tố hàng đầu của lực lượng sản xuất xã hội hóa cao, giai cấp công nhân cũng là đại biểu cho quan hệ sản xuất mới, tiên tiến nhất dựa trên chế độ công hữu về tư liệu sản xuất, đại biểu cho phương thức sản xuất tiến bộ nhất thuộc về xu thế phát triển của lịch sử xã hội. Vai trò chủ thể của giai cấp công nhân, trước hết là chủ thể của quá trình sản xuất vật chất bằng phương thức sản xuất xã hội hóa cao để sản xuất ra của cải vật chất ngày càng nhiều đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của con người và xã hội. Bằng cách đó, giai cấp công nhân tạo tiền đề vật chất - kỹ thuật cho sự ra đời của xã hội mới. Mặt khác, tính chất xã hội hóa cao của lực lượng sản xuất đòi hỏi một quan hệ sản xuất mới, phù hợp với tính chất xã hội hóa cao của lực lượng sản xuất, với chế độ công hữu các tư liệu sản xuất chủ yếu của xã hội là nền tảng, tiêu biểu cho lợi ích của toàn xã hội. Giai cấp công nhân thể hiện vai trò chủ thể của nó, ở chỗ nó đại biểu cho lợi ích chung của xã hội.

Xác định rõ vai trò và sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân, ngay từ khi thành lập, Đảng Cộng sản Việt Nam đã đặc biệt chú trọng vấn đề xây dựng và phát triển giai cấp công nhân. Công tác xây dựng và phát triển giai cấp công nhân càng được Đảng và Nhà nước tập trung đẩy mạnh với nhiều đề án, kế hoạch và giải pháp triển khai rộng khắp, mang lại hiệu quả thực tế to lớn. Giai cấp công nhân, người lao động đã và đang tiếp tục có nhiều đóng góp quan trọng trong tiến trình phát triển của đất nước. Nghị quyết Hội nghị Trung ương 6, khoá X khẳng định nội dung sứ mệnh lịch sử giai cấp công nhân Việt Nam: “Sự lớn mạnh của giai cấp công nhân là một điều kiện tiên quyết bảo đảm thành công của công cuộc đổi mới, công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước”.

Để thực hiện thành công sự nghiệp “đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa phát triển đất nước nhanh và bền vững” để tạo ra cơ sở vật chất cho Chủ nghĩa xã hội và “xây dựng giai cấp công nhân hiện đại, lớn mạnh” cần được xem là những cơ sở hiện thực, phương hướng chính để làm rõ và khẳng định sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam đối với dân tộc và sự nghiệp xây dựng Chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam.

Xác định công nghiệp hóa là một tất yếu có tính quy luật để xây dựng cơ sở vật chất - kỹ thuật của chủ nghĩa xã hội từ đó Đảng ta nhấn mạnh sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam phải là lực lượng đi đầu thực hiện công nghiệp hóa. Trong bối cảnh đổi mới và hội nhập quốc tế, yêu cầu đặt ra đòi hỏi phải gắn liền công nghiệp hóa với hiện đại hóa, đẩy mạnh công nghiệp hóa gắn với phát triển kinh tế tri thức, bảo vệ tài nguyên, môi trường đặt ra yêu cầu ngày càng cao ở giai cấp công nhân. Công nhân ngày nay phải có trình độ học vấn và trình độ chuyên môn, nghề nghiệp, chính trị. Nhất là có tri thức, nắm vững khoa học - công nghệ tiên tiến. Công nhân trong các khu công nghiệp, các doanh nghiệp khu vực ngoài nhà nước và có vốn đầu tư nước ngoài được tiếp xúc với máy móc, thiết bị tiên tiến, làm việc với các chuyên gia nước ngoài càng chú trọng nâng cao tay nghề, kỹ năng lao động, rèn luyện tác phong công nghiệp, phương pháp làm việc tiên tiến. Đặc biệt là lớp công nhân trẻ được đào tạo nghề theo chuẩn nghề nghiệp có trình độ học vấn, văn hóa, được rèn luyện trong thực tiễn sản xuất hiện đại, sẽ là lực lượng lao động chủ đạo, có tác động tích cực đến sản xuất công nghiệp, giá trị sản phẩm công nghiệp, gia tăng khả năng cạnh tranh của nền kinh tế trong tương lai.

Có thể nói rằng hầu hết công nhân, người lao động nước ta có phẩm chất chính trị và bản lĩnh vững vàng, luôn tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, vai trò quản lý của Nhà nước. Công nhân, người lao động luôn là lực lượng kiên quyết ủng hộ và đi tiên phong trong thực hiện đường lối đổi mới do Đảng khởi xướng và lãnh đạo; là lực lượng nòng cốt trong khối liên minh công - nông và đội ngũ trí thức, nền tảng của khối đại đoàn kết toàn dân - nhân tố quan trọng thúc đẩy sự phát triển đất nước, góp phần giữ vững ổn định kinh tế - chính trị - xã hội, khẳng định vai trò tiên phong trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế.

Đến nay, tổng số công nhân, người lao động tại Việt Nam đạt trên 17 triệu người, tham gia vào tất cả các thành phần kinh tế, các ngành, nghề, lĩnh vực sản xuất, kinh doanh, dịch vụ. Trình độ học vấn của công nhân, người lao động Việt Nam không ngừng được nâng cao, là lực lượng có khả năng sáng tạo trong sản xuất và đời sống xã hội, thích ứng nhanh với cơ chế mới và tiếp cận nhanh với khoa học tiên tiến, công nghệ hiện đại, có vai trò quan trọng quyết định tốc độ phát triển của nền kinh tế. Hầu hết công nhân, người lao động có phẩm chất chính trị và bản lĩnh vững vàng, tuyệt đối tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, vai trò quản lý của Nhà nước.

Cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư đã thúc đẩy sự hợp tác, liên minh, liên kết của công nhân với trí thức và nông dân; từ đó hình thành, phát triển các nhóm xã hội giáp ranh, đan xen giữa công nhân và trí thức, giữa công nhân và nông dân tạo điều kiện tiền đề trí thức hoá công nhân, công nhân của thời đại công nghệ 4.0.

Tuy nhiên, trong điều kiện nền kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế, trước sự phát triển với tốc độ ngày càng nhanh của khoa học, công nghệ và yêu cầu của thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, lực lượng công nhân, người lao động nước ta không tránh khỏi một số hạn chế:

Trình độ văn hóa, chuyên môn, nghiệp vụ còn thấp so với yêu cầu và mất cân đối trong cơ cấu lao động kỹ thuật, giữa các bộ phận công nhân. Số lao động giản đơn, chưa qua đào tạo, trình độ bậc thợ thấp còn chiếm tỷ lệ cao trong các ngành, như xây dựng, nông nghiệp, lâm nghiệp, giao thông, dệt may, da giày... Một bộ phận công nhân chưa ý thức được đầy đủ yêu cầu của cạnh tranh quốc tế, chưa thường xuyên rèn luyện nâng cao bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức, trình độ học vấn, chuyên môn nghiệp vụ; ý thức tổ chức kỷ luật, tác phong lao động công nghiệp còn hạn chế, việc chấp hành pháp luật chưa nghiêm; tỷ lệ cán bộ trong hệ thống chính trị xuất thân từ công nhân và tỷ lệ đảng viên trong công nhân còn thấp.

Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng xác định cụ thể mục tiêu, nhiệm vụ xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam hiện đại, lớn mạnh; coi đây là nhân tố quan trọng để thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và khát vọng dân tộc phồn vinh, hạnh phúc. Với tinh thần trên vấn đề đặt ra lúc này là đề ra chủ trương, chính sách đúng đắn và tổ chức, triển khai thực hiện nghiêm túc, hiệu quả, tạo động lực cho giai cấp công nhân phát triển và phát huy vai trò lịch sử trong giai đoạn mới. Trên tinh tần Học thuyết Mác - Lênin “thực hiện sự nghiệp giải phóng thế giới ấy - đó là sứ mệnh lịch sử của giai cấp vô sản hiện đại” và chỉ ra “trong tất cả các giai cấp hiện đang đối lập với giai cấp tư sản thì chỉ có giai cấp vô sản là giai cấp thực sự cách mạng. Tất cả các giai cấp khác đều suy tàn và tiêu vong cùng với sự phát triển của đại công nghiệp, còn giai cấp vô sản lại là sản phẩm của bản thân nền đại công nghiệp”[6].

Như vậy nếu xét về kinh tế: Giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay là lực lượng sản xuất cơ bản và là giai cấp góp phần thành công chủ trương công nghiệp hoá, hiện đại hoá tạo cơ sở vật chất kỹ thuật cho chủ nghĩa xã hội; xét về chính trị: Dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản, giai cấp công nhân Việt Nam cùng với nhân dân lao động tiến hành đấu tranh giành xây dựng và bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa, bảo vệ quyền làm chủ của nhân dân; về văn hóa tư tưởng: Giai cấp công nhân Việt Nam là lực lượng lao động gắn với phương thức sản xuất tiên tiến khẳng định tính đúng đắn, khoa học của Chủ nghĩa Mác - Lênin, xác lập địa vị thống trị của hệ tư tưởng giai cấp công nhân, xây dựng nền văn hóa và con người mới xã hội chủ nghĩa.

Nhận thức giá trị của Học thuyết Mác- Lênin về sứ mệnh giai cấp công nhân trong giai đoạn hiện nay đòi hỏi phải không ngừng bồi dưỡng nâng cao ngộ giác cho giai cấp công nhân.

Phải thường xuyên tuyên truyền phổ biến sâu rộng hơn nữa giá trị của chủ nghĩa Mác- Lênin trong đời sống đương đại. Những giá trị lý luận và thực tiễn của chủ nghĩa Mác- Lênin phải được đưa vào phong trào công nhân thông qua việc đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến các chủ trương, nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đến với đoàn viên, người lao động. Trong đó, tuyên truyền để người sử dụng lao động, cán bộ, đoàn viên và người lao động nhận diện các hành vi lợi dụng việc thành lập và hoạt động của tổ chức của người lao động tại doanh nghiệp để xâm phạm an ninh quốc gia, gây mất trật tự an toàn xã hội.

Tổ chức thực hiện hiệu quả hoạt động kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh, đối ngoại.... Đây chính là cơ sở, nền tảng vững chắc, là minh chứng sức sống và khẳng định giá trị của chủ nghĩa Mác- Lênin trong thời đại ngày nay, từ đó bác bỏ mọi luận điệu xuyên tạc, chống phá chủ nghĩa Mác- Lênin, làm phai nhạt vai trò, sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân. Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí; phát triển phong trào thi đua “Lao động giỏi", “Lao động sáng tạo” sát và phù hợp với từng khu vực, từng đối tượng, trọng tâm là “Năng suất cao hơn, chất lượng tốt hơn” trong khu vực sản xuất kinh doanh.

Đẩy mạnh xây dựng và phát triển giai cấp công nhân Việt Nam hiện đại, lớn mạnh, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong thời kỳ mới. Trong đào tạo lao động, nhất là lao động chất lượng cao; nâng cao tính tích cực, chủ động sáng tạo của công nhân, người lao động; nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả…, trong đó có nội dung nâng cao năng suất lao động.

Thực hiện tốt vai trò Công đoàn, là cầu nối giữa Đảng, Nhà nước với giai cấp công nhân và người lao động Việt Nam. Công đoàn phải đổi mới phương thức, nội dung hoạt động, ứng dụng mạnh mẽ, sâu rộng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong hoạt động Công đoàn, xây dựng cơ sở dữ liệu của Công đoàn. Thực hiện tốt chức năng đại diện, chăm lo và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động, góp phần nâng cao đời sống của người lao động, xây dựng quan hệ lao động hài hòa, ổn định và tiến bộ trong tình hình mới. Quan tâm phát triển đảng viên trong công nhân, viên chức, người lao động, đặc biệt là công nhân lao động trực tiếp sản xuất tại các doanh nghiệp

Cách mạng công nghiệp 4.0 với những tiền đề mà nó tạo ra sẽ cho thấy những bước tiến mới của chủ nghĩa xã hội hiện thực. Đây cũng là một con đường để phát triển rút ngắn, để xây dựng cơ sở vật chất cho chủ nghĩa xã hội ở nước ta. Cách mạng công nghiệp một mặt đã đem lại cho con người điều kiện sống tiện nghi hơn, hiện đại hơn nhưng cũng tạo ra nhiều nguy cơ, thách thức trong xã hội, như: Phân hóa, phân tầng xã hội; bất bình đẳng xã hội; con người đối mặt với nhiều rủi ro về kinh tế, xã hội và môi trường. Đặc biệt, Cách mạng công nghiệp 4.0 có thể dẫn đến tình trạng bất cân xứng về quyền lực, ưu thế quyền lực thuộc về các cá nhân, tổ chức, quốc gia hiểu biết và kiểm soát công nghệ.

Vì vậy, để Việt Nam đến năm 2045 trở thành nước công nghiệp phát triển hiện đại, thì cần phải có một lực lượng lao động cấp tiến để quản lý, thúc đẩy sáng tạo và đấu tranh cho những mục tiêu cao đẹp, đó là xây dựng một xã hội trong đó các quyền và tự do cơ bản của tất cả mọi người đều được tôn trọng và bảo đảm. Lực lượng lãnh đạo đó không ai khác chính là giai cấp công nhân, những người lao động được tôi luyện từ nền sản xuất đại công nghiệp hiện đại được rèn luyện dưới ngọn đuốc soi đường của Chủ nghĩa Mác - Lênin ./.