Trường Chính trị Tôn Đức Thắng Tỉnh An Giang
Trường Chính trị Tôn Đức Thắng Tỉnh An Giang
12:02 10/05/2021
1. Ý nghĩa lời kêu gọi quốc dân đi bỏ phiếu của Chủ tịch Hồ Chí Minh Trở lại lịch sử oai hùng của dân tộc Việt Nam, sau cuộc thắng lợi vĩ đại của Cách mạng Tháng Tám năm 1945, ngày 02/9/1945, tại Quảng trường Ba Đình, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đọc Bản Tuyên ngôn độc lập khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà, mở ra kỷ nguyên mới cho dân tộc Việt Nam – kỷ nguyên độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội.
ThS. Lê Châu Mỹ Hoa -
Khoa Lý luận cơ sở
Ngày 03/9/1945, một ngày sau khi Bác Hồ đọc Tuyên ngôn độc lập, Chính phủ lâm thời đã tổ chức phiên họp đầu tiên, trong phiên họp Bác nói “Trước chúng ta đã bị chế độ quân chủ chuyên chế cai trị, rồi đến chế độ thực dân không kém phần chuyên chế, nên nước ta không có Hiến pháp, Nhân dân ta không được hưởng quyền tự do dân chủ. Chúng ta phải có một Hiến pháp dân chủ” mà muốn có Hiến pháp thì phải có Quốc hội. Do đó, Người đề nghị Chính phủ: “Tổ chức càng sớm càng hay cuộc Tổng tuyển cử với chế độ phổ thông đầu phiếu. Tất cả công dân trai gái mười tám tuổi đều có quyền ứng cử và bầu cử, không phân biệt giàu, nghèo, tôn giáo, dòng giống…”
Sau cuộc họp, công tác chuẩn bị cho Tổng tuyển cử diễn ra khẩn trương với nhiều sắc lệnh được ban hành như: “Sắc lệnh số 14-SL quy định mở cuộc Tổng tuyển cử để bầu Quốc hội và ghi rõ: chiểu theo Nghị quyết của Quốc dân Đại hội ngày 16, 17/8/1945 tại khu giải phóng, ấn định rằng nước Việt Nam sẽ theo chính thể dân chủ cộng hòa và Chính phủ nhân dân toàn quốc sẽ do một Quốc dân đại hội bầu theo lối phổ thông đầu phiếu cử lên. Tiếp theo đó, Sắc lệnh số 39-SL ngày 26/9/1945 về thành lập Ủy ban dự thảo thể lệ cuộc Tổng tuyển cử; Sắc lệnh số 51-SL ngày 17/10/1945 quy định thể lệ cuộc Tổng tuyển cử phải thực hiện theo lối phổ thông đầu phiếu, bầu cử trực tiếp và bỏ phiếu kín; Sắc lệnh số 71-SL ngày 02/12/1945 bổ khuyết Điều 11 chương V của Sắc lệnh số 51-SL nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người ứng cử đã được ban hành”.
Ngày 05/01/1946, một ngày trước khi diễn ra cuộc Tổng tuyển cử, trên tờ Báo Cứu quốc số 134 có đăng toàn văn Lời kêu gọi quốc dân đi bỏ phiếu của Chủ tịch Hồ Chí Minh như sau:
“Ngày mai mồng 6 tháng Giêng nǎm 1946.
Ngày mai là một ngày sẽ đưa quốc dân ta lên con đường mới mẻ.
Ngày mai là một ngày vui sướng của đồng bào ta, vì ngày mai là ngày Tổng tuyển cử, vì ngày mai là một ngày đầu tiên trong lịch sử Việt Nam mà nhân dân ta bắt đầu hưởng dụng quyền dân chủ của mình.
Ngày mai, dân ta sẽ tỏ cho các chiến sĩ ở miền Nam rằng: Về mặt trận quân sự, thì các chiến sĩ dùng súng đạn mà chống quân thù. Về mặt chính trị, thì nhân dân dùng lá phiếu mà chống với quân địch. Một lá phiếu cũng có sức lực như một viên đạn.
Ngày mai, quốc dân ta sẽ tỏ cho thế giới biết rằng dân Việt Nam ta đã:
Kiên quyết đoàn kết chặt chẽ,
Kiên quyết chống bọn thực dân,
Kiên quyết tranh quyền độc lập.
Ngày mai, dân ta sẽ tự do lựa chọn và bầu ra những người xứng đáng thay mặt cho mình, và gánh vác việc nước.
Ngày mai, người ra ứng cử thì đông, nhưng số đại biểu thì ít, lẽ tất nhiên, có người được cử, có người không được cử.
Những người trúng cử, sẽ phải ra sức giữ vững nền độc lập của Tổ quốc, ra sức mưu sự hạnh phúc cho đồng bào. Phải luôn luôn nhớ và thực hành câu: Vì lợi nước, quên lợi nhà; vì lợi chung, quên lợi riêng.
Phải làm cho xứng đáng với đồng bào, cho xứng đáng với Tổ quốc.
Người không trúng cử, cũng không nên ngã lòng. Mình đã tỏ lòng hăng hái với nước, với dân, thì luôn luôn phải giữ lòng hăng hái đó. Ở trong Quốc hội hay ở ngoài Quốc hội, mình cũng cứ ra sức giúp ích nước nhà. Lần này không được cử, ta cứ gắng làm cho quốc dân nhận rõ tài đức của ta, thì lần sau quốc dân nhất định cử ta.
Ngày mai, tất cả các bạn cử tri, đều phải nhớ đi bầu cử. Ngày mai, mỗi người đều nên vui vẻ hưởng quyền lợi của một người dân độc lập, tự do”.
Trong toàn văn Lời kêu gọi, Người nhắc đến cụm từ “Ngày mai” 11 lần để nhấn mạnh đến toàn dân rằng “Ngày mai” là một ngày trọng đại của cả dân tộc Việt Nam, “là một ngày đầu tiên trong lịch sử Việt Nam mà Nhân dân ta bắt đầu hưởng dụng quyền dân chủ của mình”. Đọc toàn văn Lời kêu gọi của Bác, cho ta thấy tầm quan trọng của cuộc bầu cử:
Thứ nhất, Tổng tuyển cử năm 1946 đã mở ra trang mới cho dân tộc Việt Nam, thể hiện khát vọng được độc lập, tự do của Nhân dân Việt Nam. Là căn cứ khẳng định Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà là Nhà nước hợp pháp, hợp hiến, dân chủ, có một Chính phủ thống nhất, có Quốc hội do Nhân dân bầu ra và có một bản Hiến pháp tiến bộ, là Nhà nước của dân, do dân và vì dân đại diện cho Nhân dân Việt Nam về đối nội và đối ngoại. Đồng thời, sự thắng lợi của cuộc Tổng tuyển cử là sản phẩm sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc, Người nói: “… kết quả của sự hy sinh, tranh đấu của tổ tiên ta, nó là kết quả của sự đoàn kết anh dũng phấn đấu của toàn thể đồng bào Việt Nam ta, sự đoàn kết của toàn thể đồng bào không kể già, trẻ, lớn, bé, gồm tất cả các tôn giáo, tất cả các dân tộc trên bờ cõi Việt Nam đoàn kết chặt chẽ thành một khối hy sinh không sợ nguy hiểm tranh lấy nền độc lập cho Tổ quốc”. Trong bối cảnh, miền Bắc đối phó với âm mưu phá hoại của kẻ thù, miền Nam quân Pháp bắt đầu đẩy mạnh kế hoạch mở rộng đánh chiếm ra vùng xung quanh Sài Gòn và các tỉnh Nam Bộ, chúng cho máy bay oanh tạc, mở những cuộc hành quân càn quét, tung tay sai đi phá hoại bầu cử. Chỉ tính riêng những người làm công tác vận động, đã có hơn bốn chục cán bộ hy sinh anh dũng. Lá phiếu trong cuộc bầu cử này thấm máu của những chiến sĩ đã quên mình cho nền Độc lập của Tổ quốc, vì sự nghiệp Kháng chiến cứu nước, vì công cuộc xây dựng chính quyền cách mạng. Chính vì vậy, cuộc tổng tuyển cử không chỉ khích lệ tinh thần cho quân và dân cả nước mà nó mang một ý nghĩa rất to lớn về đường lối chính trị, như Bác nhận định: “Về mặt chính trị, thì nhân dân dùng lá phiếu mà chống với quân địch. Một lá phiếu cũng có sức lực như một viên đạn”, nói lên ý chí quyết tâm xây dựng và bảo vệ Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Do đó, việc toàn dân đi bầu cử khẳng định với thế giới về một nước Việt Nam độc lập, tự chủ và dân chủ, người dân đang thực hiện quyền và nghĩa vụ của mình một cách vui vẻ, hạnh phúc.
Thứ hai, thể hiện quyền làm chủ, dân chủ của Nhân dân Việt Nam
Ngày 31/12/1945, Bác viết bài đăng trên báo Cứu quốc, số 130: “Tổng tuyển cử là một dịp cho toàn thể quốc dân tự do lựa chọn những người có tài để gánh vác công việc của nước nhà. Trong Tổng tuyển cử hễ là người muốn lo việc nước thì đều có quyền ứng cử; hễ là công dân thì đều có quyền đi bầu cử. Không chia trai gái, giàu nghèo, tôn giáo, nòi giống, giai cấp, đảng phái, hễ là công dân Việt Nam thì đều có hai quyền đó. Vì lẽ đó, cho nên Tổng tuyển cử tức là tự do, bình đẳng, tức là dân chủ đoàn kết”.
Cuộc Tổng tuyển cử năm 1946, đã thể hiện một cách đầy đủ nội dung, yêu cầu của nguyên tắc bầu cử: tự do bầu cử, ứng cử của công dân, bình đẳng, trực tiếp và bỏ phiếu kín mà không phải bất kỳ một nước dân chủ nào ngay từ đầu đều có thể làm được. Nó đánh dấu bước phát triển nhảy vọt về thể chế dân chủ của nước ta. Lần đầu tiên, người dân Việt Nam từ thân phận nô lệ đã trở thành người làm chủ vận mệnh đất nước, mọi người được tự do thảo luận, bàn bạc, được cầm trên tay lá phiếu để bầu ra những người có đức, có tài xứng đáng vào Quốc hội, thể hiện tư thế của một người dân độc lập tự do, có đủ khả năng để tự quyết định vận mệnh lịch sử của mình, tự lựa chọn và xây dựng chế độ mới. Đó là thông điệp để khẳng định rằng, muốn giải phóng mình, thì Nhân dân lao động phải giành quyền làm chủ, xây dựng và quản lý xã hội bằng Nhà nước. Nhà nước đó là Nhà nước của Nhân dân, do Nhân dân và vì Nhân dân, quyền lực Nhà nước thuộc về Nhân dân. Và đây cũng là lần đầu tiên trong lịch sử các nước Đông Nam Á, người dân đã được thực hiện quyền công dân sau nhiều thập kỷ bị chủ nghĩa thực dân đô hộ. Do đó, Người căn dặn đồng bào “phải nhớ đi bầu cử” và “mỗi người đều nên vui vẻ hưởng quyền lợi của một người dân độc lập, tự do”.
2. Trách nhiệm công dân trong cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội, hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021 - 2026
Trong bối cảnh hiện nay, cả nước đang tích cực chuẩn bị bầu cử đại biểu Quốc hội Khoá XV và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021 - 2026, đây là sự kiện chính trị quan trọng trong đời sống xã hội của đất nước, của tỉnh trong năm 2021. Việc bầu ra một Quốc hội mới trong giai đoạn hiện nay sẽ góp phần quan trọng vào việc cụ thể hóa những quyết sách xây dựng đất nước theo Hiến pháp năm 2013 và Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, từ đó sẽ thúc đẩy quá trình hội nhập ngày càng tích cực hơn, hiệu quả hơn, cũng như bảo vệ vững chắc chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ. Do đó, việc bầu cử có ý nghĩa đưa đất nước ta bước vào một thời kỳ mới mà mỗi lá phiếu là một viên gạch xây dựng đất nước. Chính vì vậy, mỗi cử tri khi cầm trên tay lá phiếu phải thật sự có trách nhiệm, phải đảm bảo “Đi đủ, chọn đúng, bầu sớm, tự chủ và độc lập” trong thực hiện quyền và nghĩa vụ công dân của mình. Cụ thể, mỗi cử tri cần nắm vững nguyên tắc khi bỏ phiếu theo Điều 69 Luật bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân 2015 quy định về nguyên tắc bỏ phiếu như sau:
“1. Mỗi cử tri có quyền bỏ một phiếu bầu đại biểu Quốc hội và bỏ một phiếu bầu đại biểu Hội đồng nhân dân tương ứng với mỗi cấp Hội đồng nhân dân.
2. Cử tri phải tự mình đi bầu cử, không được nhờ người khác bầu cử thay, trừ trường hợp quy định tại khoản 3 và khoản 4 Điều này; khi bầu cử phải xuất trình thẻ cử tri.
3. Cử tri không thể tự viết được phiếu bầu thì nhờ người khác viết hộ, nhưng phải tự mình bỏ phiếu; người viết hộ phải bảo đảm bí mật phiếu bầu của cử tri. Trường hợp cử tri vì khuyết tật không tự bỏ phiếu được thì nhờ người khác bỏ phiếu vào hòm phiếu.
4. Trong trường hợp cử tri ốm đau, già yếu, khuyết tật không thể đến phòng bỏ phiếu được thì Tổ bầu cử mang hòm phiếu phụ và phiếu bầu đến chỗ ở, chỗ điều trị của cử tri để cử tri nhận phiếu bầu và thực hiện việc bầu cử. Đối với cử tri là người đang bị tạm giam, người đang chấp hành biện pháp đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc mà trại tạm giam, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc không tổ chức khu vực bỏ phiếu riêng hoặc cử tri là người đang bị tạm giữ tại nhà tạm giữ thì Tổ bầu cử mang hòm phiếu phụ và phiếu bầu đến trại tạm giam, nhà tạm giữ, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc để cử tri nhận phiếu bầu và thực hiện việc bầu cử.
5. Khi cử tri viết phiếu bầu, không ai được xem, kể cả thành viên Tổ bầu cử.
6. Nếu viết hỏng, cử tri có quyền đổi phiếu bầu khác.
7. Khi cử tri bỏ phiếu xong, Tổ bầu cử có trách nhiệm đóng dấu “Đã bỏ phiếu” vào thẻ cử tri.
8. Mọi người phải tuân theo nội quy phòng bỏ phiếu.”
Mỗi cử tri cần nắm vững các nguyên tắc trên, góp phần đảm bảo cho cuộc bầu cử được “dân chủ, bình đẳng, đúng pháp luật, an toàn, tiết kiệm và thực sự là ngày hội của toàn dân”./.
Tài liệu tham khảo
1. Hồ Chí Minh: Toàn tập, tập 4, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội – 1995.
2. PGS.TS. Nguyễn Thị Thu Hà (Học viện Chính trị Quốc gia), “Tổng tuyển cử năm 1946 – dấu mốc sự hình thành, phát triển của thể chế dân chủ Việt Nam”
3. Công văn số 305-CV/ĐUK V/v tuyên truyền cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khoá XV và bầu cử đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021- 2026.
Bản quyền thuộc Trường Chính trị Tôn Đức Thắng An Giang Trưởng Ban biên tập: Tiến sĩ Hồ Ngọc Trường - Hiệu trưởng Trường Chính trị Tôn Đức Thắng An Giang
Địa chỉ: Số 53/9 Trần Hưng Đạo, P. Mỹ Thạnh, TP Long Xuyên, An Giang
Điện thoại: (0296) 38.31.291 - 38.31.388 Fax: (0296) 38.59.621
Email: truongchinhtri@angiang.gov.vn
THỐNG KÊ TRUY CẬP
Hôm nay
Đang online
