Trường Chính trị Tôn Đức Thắng Tỉnh An Giang

Tin mới

Những vấn đề trọng tâm trong bài phát biểu của Tổng Bí thư tại phiên họp đầu tiên của Chính phủ

04:37 30/09/2021

Sau khi bài viết “Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam” của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng được công bố vào dịp kỷ niệm 131 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh đã có tác động rất to lớn, sâu rộng đến tư tưởng, tình cảm, hành động của mỗi tổ chức đảng, cán bộ, đảng viên và Nhân dân ta; không chỉ vậy bài viết còn gây tiếng vang lớn trong giới học giả một số nước trên thế giới.

ThS. Phan Thị Hoàng Mai

Giảng viên Khoa Nhà nước và Pháp luật

Trong những hoạt động gần đây, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã đến dự phiên khai mạc kỳ họp thứ I của Quốc hội khóa XV và phiên họp đầu tiên của Chính phủ nhiệm kỳ 2021 - 2026. Tại đây, Tổng Bí thư cũng đã có những phát biểu chỉ đạo hết sức sâu sắc. Trong phạm vi bài viết này chỉ phân tích những vấn đề trọng tâm được Tổng Bí thư nêu ra tại phiên họp đầu tiên của Chính phủ mới (nhiệm kỳ 2021 – 2026) vào ngày 11/8/2021 với tiêu đề: “Chính phủ mới: khí thế mới, nỗ lực mới, quyết tâm phấn đấu lập nhiều thành tích mới”.

Có thể nói, bài phát biểu đã tiếp nối và cụ thể hóa những tư tưởng trong bài viết “Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam” đối với cơ quan hành pháp của Nhà nước là Chính phủ. Xuyên suốt bài phát biểu đã thể hiện một tầm nhìn chiến lược, trí tuệ và tâm huyết với công cuộc đổi mới đất nước hiện nay của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và xác định nhiệm vụ trọng tâm của Chính phủ nhiệm kỳ hiện nay.

Chính phủ được xác định là cơ quan hành pháp, có trách nhiệm cụ thể hóa và tổ chức thực hiện luật pháp của Nhà nước, tức là biến đường lối, chủ trương của Đảng thành hiện thực, tạo ra của cải vật chất, quản lý xã hội, mang lại lợi ích thiết thực cho toàn thể nhân dân, cho đất nước. Trong các lĩnh vực lập pháp, hành pháp, tư pháp, có thể nói hành pháp là lĩnh vực phức tạp nhất, đa dạng nhất, phạm vi quản lý rộng nhất và ảnh hưởng trực tiếp nhiều nhất đến đời sống của Nhân dân và cả nền kinh tế của đất nước. Do đó, trách nhiệm của Chính phủ luôn luôn nặng nhất. Những thành tựu của Chính phủ nước ta qua các thời kỳ đã được khái quát trong phần đầu của bài phát biểu. Phần tiếp theo, bài phát biểu cũng đã chỉ ra những khó khăn, thách thức ngày càng lớn và gay gắt hơn trước mà đất nước đang phải đối mặt, đặc biệt là trong bối cảnh đại dịch Covid-19 còn tiếp tục diễn biến phức tạp, khó kiểm soát, tác động tiêu cực, kéo dài ảnh hưởng đến kinh tế thế giới, khu vực và nước ta. Trong tình hình này, buộc Chính phủ phải thay đổi định hướng, chiến lược phát triển kinh tế theo hướng nâng cao nội lực, chú trọng phát triển thị trường trong nước, phát triển kinh tế số, xã hội số. Quả thật, khi mà tất cả các nước đều bị ảnh hưởng bởi đại dịch thì chúng ta trước hết phải dựa vào nội lực của chính mình sau đó mới tranh thủ sự giúp đỡ của quốc tế và việc ứng dụng khoa học công nghệ vào công tác phòng chống dịch cũng như trong phát triển kinh tế hiện nay đã góp phần nâng cao hiệu quả quản lý và điều hành của Chính phủ.

Như lời của Tổng Bí thư đã nhắc nhở, Chính phủ cần tập trung ưu tiên thực hiện 6 nhiệm vụ trọng tâm và 3 đột phá chiến lược đã được Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng đề ra, đồng thời xử lý dứt điểm những “điểm nghẽn”, vướng mắc để phát triển đất nước nhanh và bền vững hơn trên cơ sở tăng cường ổn định kinh tế vĩ mô, phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, phát huy tối đa tiềm năng, lợi thế của đất nước. Tuy nhiệm kỳ của Chính phủ mới chỉ vừa diễn ra hơn 1 tháng, nhưng những chỉ đạo điều hành quyết liệt trong phân công, phân cấp, phân quyền vừa qua cho thấy quyết tâm của người đứng đầu (Thủ tướng) và tập thể Chính phủ trong việc tiếp thu những chỉ đạo của Tổng Bí thư. Điển hình, Thủ tướng vừa có một chuyến kiểm tra thực tế tình hình chống dịch của các tỉnh phía Nam và từ đó đã có những quyết định quan trọng trong thay đổi chiến lược chống dịch ở Việt Nam. Chính phủ cũng nhận ra được những “điểm nghẽn” hiện nay (ví dụ như vấn đề lưu thông hàng hóa) và đang từng bước khắc phục các “điểm nghẽn” đó.

Trọng tâm bài phát biểu của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã xác định 4 vấn đề có tính nguyên tắc về mặt lý luận và thực tiễn đối với Chính phủ:

- 1 Là phát triển kinh tế

- 2 Là phát triển văn hóa, xã hội

- 3 Là tăng cường quốc phòng, an ninh, đối ngoại

- 4 Là xây dựng tổ chức, bộ máy và công tác cán bộ

Có thể nói, 4 vấn đề trên đã làm sâu sắc hơn đặc trưng của Nhà nước pháp quyền XHCN và giúp phân biệt rõ chức năng hành pháp của Chính phủ trong tương quan với các cơ quan khác trong bộ máy Nhà nước; đồng thời đó cũng chính là gợi mở về nhiệm vụ trọng tâm trong chương trình hành động của Chính phủ nhiệm kỳ mới.

Trong đó về kinh tế, bài phát biểu tiếp tục khẳng định nền kinh tế nước ta là kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, đó là nền kinh tế thị trường hiện đại, hội nhập quốc tế, vận hành đầy đủ, đồng bộ theo các quy luật của kinh tế thị trường, có sự quản lý của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo, bảo đảm định hướng xã hội chủ nghĩa, nhằm mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh. Những chỉ đạo sau đó về các hình thức sở hữu, các thành phần kinh tế, quan hệ phân phối, hay các công cụ điều tiết nền kinh tế đều là sự cụ thể hóa các quan điểm đã được nêu trong văn kiện của Đại hội XIII về khâu đột phá chiến lược thứ 1: “Hoàn thiện đồng bộ thể chế phát triển, trước hết là thể chế phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa”. Chính phủ với tư cách là cơ quan quản lý Nhà nước về kinh tế, dù ở tầm vĩ mô hay vi mô, những chính sách kinh tế của Chính phủ sẽ tác động rất lớn đến đời sống người dân và doanh nghiệp. Do đó, trong điều hành nền kinh tế, một mặt Chính phủ phải tôn trọng và tuân theo các quy luật của kinh tế thị trường; mặt khác phải giữ cho được tính định hướng xã hội chủ nghĩa, nhất là trong quan hệ phân phối phải đảm bảo được công bằng nhưng cũng phải tạo động lực cho phát triển. Để thực hiện được mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh” thì rõ ràng vai trò của phát triển kinh tế là phải được đưa lên hàng đầu, phải làm cho dân giàu thì nước mới mạnh được.

Về phát triển văn hóa - xã hội, bài phát biểu nhắc lại một đặc trưng cơ bản của chế độ xã hội chủ nghĩa ở nước ta là phải gắn kinh tế với xã hội, thống nhất chính sách kinh tế với chính sách xã hội, tăng trưởng kinh tế đi đôi với thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội ngay trong từng bước, từng chính sách và trong suốt quá trình phát triển. Đặc biệt, để giữ vững tính định hướng xã hội chủ nghĩa thì Tổng Bí thư đã nói: “Không chờ đến khi kinh tế đạt tới trình độ phát triển cao rồi mới thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội, càng không "hy sinh" tiến bộ và công bằng xã hội để chạy theo tăng trưởng kinh tế đơn thuần”. Chính phủ là cơ quan được giao trọng trách quản lý kinh tế và có quyền đề ra các chính sách phát triển kinh tế, do đó mỗi chính sách kinh tế khi được xây dựng đều phải hướng tới mục tiêu phát triển xã hội, bảo đảm an sinh xã hội. Bên cạnh đó, văn hóa được coi là nền tảng tinh thần của xã hội và xác định phát triển văn hóa đồng bộ, tương xứng với tăng trưởng kinh tế và tiến bộ xã hội cũng là một định hướng căn bản của quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam. Văn hóa là cái hồn, cốt của dân tộc; giữ gìn và phát huy truyền thống văn hóa cũng chính là giữ gìn giá trị tiến bộ, nhân văn cho thế hệ tương lai của đất nước.

Vấn đề tăng cường quốc phòng, an ninh, đối ngoại cũng là một trong những nhiệm vụ đặc biệt quan trọng của Chính phủ. Chỉ khi chúng ta giữ vững được độc lập, chủ quyền, giữ gìn môi trường hoà bình, ổn định về mặt chính trị thì việc phát triển kinh tế - xã hội mới có ý nghĩa như lời Tổng Bí thư đã nhắc nhở: “Kết hợp chặt chẽ phát triển kinh tế - xã hội với củng cố, tăng cường quốc phòng - an ninh theo đúng phương châm: "phát triển kinh tế - xã hội là nhiệm vụ trung tâm; bảo đảm quốc phòng, an ninh là trọng yếu, thường xuyên". Trong mọi chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội phải luôn luôn quan tâm vấn đề quốc phòng, an ninh”. Ngày nay, mặc dù đất nước được hòa bình nhưng các thế lực thù địch vẫn không ngừng chống phá bằng nhiều thủ đoạn, cách thức khác nhau; do đó tăng cường quốc phòng an ninh, từng bước hiện đại hóa công an và quân đội là nhiệm vụ thường xuyên để bảo vệ sự độc lập và toàn vẹn lãnh thổ. Trong công tác đối ngoại, Chính phủ còn phải nâng cao năng lực hội nhập quốc tế, xây dựng một nền ngoại giao hiện đại, không chỉ hội nhập về kinh tế quốc tế mà còn đẩy mạnh ngoại giao quốc phòng, an ninh để có thể bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa; giữ nước từ khi nước chưa nguy.

Cuối cùng là vấn đề xây dựng tổ chức, bộ máy và công tác cán bộ. Bác Hồ đã từng nói: cán bộ là cái gốc của mọi công việc. Vì vậy, đây chính là vấn đề cơ bản, quan trọng, có ý nghĩa quyết định đến toàn bộ hoạt động của Chính phủ. Việc thực hiện tốt công tác cán bộ cũng là góp phần thực hiện khâu đột phá chiến lược thứ 2 được nêu trong văn kiện Đại hội XIII: “Phát triển nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao”. Trong bài phát biểu của mình, Tổng Bí thư đặt ra yêu cầu trước hết cán bộ phải "đúng vai, thuộc bài", sau đó mới yêu cầu nâng cao năng lực, hiệu lực, hiệu quả hoạt động của bộ máy tổ chức, cán bộ. Bởi vì thực tế hiện nay hệ thống pháp luật của chúng ta quy định về tổ chức bộ máy, về nghĩa vụ và quyền hạn của cán bộ, công chức đã có đầy đủ với Luật Tổ chức Chính phủ, Luật Tổ chức chính quyền địa phương, Luật Cán bộ công chức, Luật Viên chức…, quan trọng là người cán bộ phải biết nghĩa vụ của mình như thế nào để không thoái thác trách nhiệm và biết quyền hạn của mình đến đâu để không lạm quyền, vượt quyền. Bản thân người cán bộ chỉ cần “đúng vai, thuộc bài” là đã hoàn thành bước đầu nhiệm vụ của mình. Tuy nhiên, trong thực tế điều hành đất nước và quản lý xã hội sẽ phát sinh nhiều vấn đề từ thực tiễn mà đòi hỏi cần phải có sự sáng tạo trong công tác quản lý, tránh rập khuôn máy móc. Do đó, Tổng Bí thư cũng yêu cầu cán bộ, công chức của Chính phủ phải dành thời gian thoả đáng cho việc tập trung nghiên cứu, xem xét, xử lý một cách căn cơ, bài bản, dứt điểm, có trọng tâm, trọng điểm các vấn đề kinh tế - xã hội nổi cộm, tránh hình thức, phô trương, né tránh, đùn đẩy trách nhiệm. Đặc biệt trong mối quan hệ phân cấp, phân quyền, phân công, phối hợp phải gắn với cơ chế kiểm tra, giám sát giữa các cơ quan Nhà nước, chính quyền địa phương, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể.

Trong công tác cán bộ, vấn đề phẩm chất đạo đức là vấn đề trung tâm.  Để rèn luyện đạo đức cần tiếp tục thực hiện nghiêm túc Nghị quyết TW4 (khóa XI và khóa XII) về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng, ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" trong nội bộ, gắn với việc đẩy mạnh thực hiện Chỉ thị số 05 về Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh một cách thực chất theo Kết luận số 01-KL/TW ngày 18/5/2021 mới đây của Bộ Chính trị. Ngoài ra, cần làm tốt hơn nữa công tác cán bộ, nhất là việc quản lý, nhận xét, đánh giá cán bộ để lựa chọn, bố trí đúng những người thật sự có đức, có tài. Kiên quyết đấu tranh phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực gắn với đẩy mạnh xây dựng, hoàn thiện luật pháp, cơ chế, chính sách để "không thể, không dám, không muốn, không cần tham nhũng". Tổng Bí thư đã có những câu nói thật sự sâu sắc, ấn tượng như: “đừng thấy đỏ tưởng là chín”, “Tiền bạc lắm làm gì, chết có mang theo được đâu; Danh dự mới là điều thiêng liêng, cao quý nhất!”… Đây đều là những bài học kinh nghiệm quý báu về công tác cán bộ trong thời gian qua của Đảng ta, việc nhắc lại trong bài phát biểu càng khẳng định ý nghĩa và tầm quan trọng của nó.

Khép lại bài phát biểu với lời chúc về những kỳ vọng của Đảng, Nhà nước và Nhân dân dành cho Chính phủ, có thể thấy tâm huyết của Tổng Bí thư  dành cho cơ quan hành pháp của Nhà nước là rất lớn. Toàn văn bài phát biểu đã thể hiện tầm nhìn và trí tuệ của người lãnh đạo Đảng ta hiện nay. Những tư tưởng trong bài phát biểu không chỉ có giá trị trong thực tiễn mà còn mang ý nghĩa lý luận để có thể tiếp tục nghiên cứu, quán triệt và áp dụng sâu hơn ở các cấp chính quyền địa phương của Việt Nam hiện nay./.

Tài liệu tham khảo

- Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII.

- Công văn số 628-CV/ĐUK của Đảng ủy Khối Cơ quan và Doanh nghiệp tỉnh An Giang ngày 19/8/2021 v/v nghiên cứu, quán triệt bài phát biểu của đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.

- Bài viết “Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam” của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng (nguồn: https://www.moha.gov.vn/tin-noi-bat/toan-van-phat-bieu-cua-tong-bi-thu-nguyen-phu-trong-tai-phien-hop-dau-tien-cua-chinh-phu-nhiem-ky-2021-2026-46436.html)

- Bài phát biểu: “Chính phủ mới: khí thế mới, nỗ lực mới, quyết tâm phấn đấu lập nhiều thành tích mới” của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại phiên họp đầu tiên của Chính phủ nhiệm kỳ 2021 – 2026 ngày 11/8/2021.

Cổng thông tin điện tử Bộ Nội vụ: https://www.moha.gov.vn/tin-noi-bat/toan-van-phat-bieu-cua-tong-bi-thu-nguyen-phu-trong-tai-phien-hop-dau-tien-cua-chinh-phu-nhiem-ky-2021-2026-46436.html

 

In trang này Quay lại trang trước
các tin khác